Inclusief communiceren: bewust worden van het onbewuste
‘We moeten echt iets met diversiteit en inclusiviteit gaan doen’ klinkt al geruime tijd door in het Nederlandse bedrijfsleven. Het is een onderwerp dat veel aandacht krijgt, maar waarin zelden echt stappen worden gezet: recent onderzoek van adviesbureau Berenschot, uitgeverij Performa en AFAS Software laat zien dat 80% van de bedrijven diversiteit en inclusiviteit geen prioriteit geven.
Veel verder dan een ‘buzz-woord’ lijkt het dus vooralsnog niet te komen.
De laatste maanden lijkt er echter hernieuwde aandacht voor het onderwerp te zijn door recente gebeurtenissen rondom politiegeweld en demonstraties. Dit zet ook ons als communicatieprofessionals aan het denken over welke rol wij hierin kunnen spelen.
Als geen ander weten we namelijk wat de beïnvloedende kracht van communicatie kan zijn. Als communicerende partij heb je een zekere macht over hoe een boodschap resoneert bij de ontvangende partij. Communicatie kan dus een belangrijke rol spelen in hoe denkbeelden over groepen mensen zich in de samenleving ontwikkelen. Tegelijkertijd blijkt het in de praktijk vaak een uitdaging om naar dit bewustzijn te handelen.
Onbewuste ‘verborgen’ kleuring
Keuze in perspectief en framing van woorden benadrukken of minimaliseren namelijk bepaalde gedeeltes van een boodschap. Deze keuzes worden vaak onbewust gemaakt, ook wanneer het om negatieve kleuring gaat. Een verkeerde grap, snel oordeel of het uitsluiten van groepen ligt dan in een klein hoekje. Bewustwording van dit onbewuste gedrag is een eerste stap richting meer inclusieve communicatie.
Concrete actiepunten
Iedereen is het waarschijnlijk met elkaar eens dat er binnen de samenleving geen plaats is voor racisme en discriminatie, maar met dit standpunt is de kous niet af. Juist als communicatieprofessional kan het geen kwaad om zelf kritisch te zijn en verder te denken dan langs de veilige kaders. We kunnen ons bijvoorbeeld het volgende afvragen: sluit ik niemand uit in de communicatiestrategie die ik voor ogen heb? Worden mijn kernboodschappen door iedereen eenduidig geïnterpreteerd? Zijn er voldoende verschillende perspectieven vertegenwoordigd in de brainstorm die ik gepland heb? En: welke rol kan ik spelen op weg naar verandering? Concrete overwegingen kunnen zijn:
• Door gesprekken aan te gaan met relevante stakeholders en te verdiepen in andere perspectieven worden diversiteit en inclusiviteit meer dan alleen een ‘trend’ ter bespreking aan de koffietafel.
• Communicatieboodschappen kunnen geformuleerd worden langs de normale weg, of op een manier waarbij je langer stil staat bij hoe verschillende ontvangers de boodschap kunnen interpreteren. Gesprekken met belangrijke interne groepen kunnen tot effectieve(re) boodschappen leiden.
• Het beleggen van een sessie ‘Unconscious Bias’ (Onbewuste Vooringenomenheid) creëert bewustzijn over het bestaan van vooroordelen en hoe we hiernaar kunnen handelen.
• Kennis nemen van ontwikkelingen en onderzoeken op het vlak van diversiteit en inclusiviteit maakt dat het onderwerp meer prioriteit krijgt. Bevindingen kan je meenemen in gesprekken met belangrijke stakeholders of klanten.
• Als communicatieprofessional kun je je opstellen als facilitator van gesprekken over dit onderwerp. Blijf luisteren en signaleer of er ruimte is voor een ‘andere mening’ dan de norm.
• Een dedicated team* dat zich verdiept in diversiteit en inclusiviteit brengt het onderwerp vanzelfsprekend hoger op de agenda. Zij kunnen verdiepingsavonden of workshops organiseren of relevante artikelen intern doorsturen.
Bovenstaande punten maken de weg naar een meer diverse en inclusieve werkvloer vrij. Een ontwikkeling waar wij als communicatieprofessionals actief onze expertise voor in kunnen zetten waardoor het thema hopelijk meer gaat zijn dan ‘buzz’ woord alleen.
* Binnen WPP, waar Hill & Knowlton onderdeel van is, bestaat het initiatief ‘Roots Network’. Een netwerk dat streeft naar meer etnische en culturele diversiteit in onze bedrijfsvoering. Dit wil zeggen in de werving van talent, in het behoud van talent en in het werk dat wij voortbrengen. Daarnaast lanceerden we onlangs WPP Unite! , het LGBTQ+ netwerk van WPP om de vertegenwoordiging van de LGBTQ + community te waarborgen.